Một thời đức Thế Tôn trú tại Xá-vệ, vào buổi sáng Ngài đắp y cầm bát đi vào thành, khất thực. Lúc ấy Bà-la-môn Aggika đang đốt lửa dâng đồ tế lễ tại chỗ mình. Thấy đức Thế Tôn từ xa đi đến, Bà-la-môn Aggika bèn nói với Thế Tôn: "Hãy dừng lại, kẻ trọc đầu. Hãy dừng lại, Sa-môn hạ tiện!" Được nghe nói vậy, đưc thế Tôn nói với Bà-la-môn: "Ngươi có biết người hạ tiện hay những pháp tạo ra những kẻ hạ tiện không?"
Bà-la-môn đáp: "Này Tôn giả Gotama, tôi không biết kẻ hạ tiện hay những pháp tạo ra kẻ hạ tiện. Vậy xin đức ông hãy nói cho tôi biết". Đức Thế Tôn liền dạy:
1. Người hay phẫn nộ, hiềm khích, gièm pha, man trá, tà kiến. Đó là người hạ tiện.
2. Người làm hại chúng sinh, một kiếp hoặc hai kiếp, không có tâm thương xót hữu tình. Đó là người hạ tiện.
3. Người hay vây hãm xóm làng, cướp đoạt có tiếng. Đó là người hạ tiện.
4. Người hay lấy của kẻ khác mà người chủ không cho hoặc lấy ở nhà hay ở rừng vắng. Đó là người hạ tiện.
5. Người hay vay nợ không chịu trả lại chối nói không vay, rồi trốn nhà bỏ đi. Đó là người hạ tiện.
6. Vì ham vật mọn, chận đường cướp giật. Đó là người hạ tiện.
7. Người làm chứng láo để thâu lợi. Đó là người hạ tiện.
8. Người tư thông với vợ con kẻ khác vì tình yêu hay vì cưởng bách. Đó là người hạ tiện.
9. Tuy có khả năng nhưng không phụng dưỡng cha mẹ già. Đó là người hạ tiện.
10. Người đánh đập mắng nhiếc ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, cha mẹ chồng, cha mẹ vợ. Đó là người hạ tiện.
11. Người mà có người đến hỏi việc có ích, từ thiện, lại che đậy bằng câu chuyện vô ích, hoặc nói tránh chuyện khác. Đó là người hạ tiện.
12. Kẻ dùng lời nói gạt các bậc Sa-môn, Bà-la-môn và những người nghèo khác. Đó là người hạ tiện.
13. Khi đang ăn uống chửi rủa các bậc Sa-môn, Bà-la-môn dẫu chẳng có cúng dường họ chút gì. Đó là người hạ tiện.
14. Bị si mê che đậy, nói lời không thật để tham cầu thậm chí một chút lợi không đáng giá. Đó là người hạ tiện.
15. Vì lòng ngã mạn, chỉ biết tân bốc mình và khinh khi kẻ khác. Đó là người hạ tiện.
16. Người ương ngạnh hay gây gổ, xảo quyệt, ham muốn nhiều nhưng lại keo kiệt, không biết tàm quý. Đó là người hạ tiện.
17. Tự mình không phải A-la-hán mà tự cho mình là A-la-hán. Đó là người hạ tiện.
Như vậy theo chỗ Ta vừa trình bày, những người hạ tiện hay cao sang không phải vì nơi giòng giống họ sanh ra, mà chính là nơi hành động lành hay dữ, tốt hay xấu của họ".
khi được nói như vậy, Bà-la-môn Bràradvaja bạch Thế Tôn: "Thật vi diệu thay, thưa Tôn giả Cồ-đàm. Ví như người dựng lại những gì bị quăng ngã xuống, mở toang ra những gì che kín, chỉ đường cho kẻ bị lạc hướng, đem đèn sáng vào trong chỗ tối, để những ai có mắt có thể thấy sắc. Pháp được tôn giả dùng nhiều phương tiện trình bày cũng như vậy. Con nay xin quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng. Mong Tôn giả nhận con làm đệ tử cư sĩ từ nay cho đến mạng chung, con xin trọn đời quy ngưỡng".
Trích "Tỏa Ánh Từ Quang" của Hòa thượng Thích Thiện Siêu.
Ý kiến bạn đọc