Tiêu Thụ Thực Phẩm Tiết Chế – Cách Thức Phật Giáo Về Giảm Thiểu Đói Nghèo
- Thứ ba - 07/05/2019 11:35
- |In ra
- |Đóng cửa sổ này
Hướng về Đại Lễ Phật Đản Vesak LHQ PL.2563 - DL.2019 tại Việt Nam, xin đăng tải một bài nghiên cứu đóng góp cho Hội thảo quốc tế tại Đại lễ Vesak diễn ra ở Việt Nam:
Tiêu Thụ Thực Phẩm Tiết Chế – Cách Thức Phật Giáo Về Giảm Thiểu Đói Nghèo
GS Tilak Kariyawasam
Trưởng Khoa
Trường Sau Đại Học
Đại Học Phật Giáo Quốc Tế Thái Lan
Trưởng Khoa
Trường Sau Đại Học
Đại Học Phật Giáo Quốc Tế Thái Lan
Có một nguyên tắc được công nhận rằng sự sống của tất cả chúng sanh đều phụ thuộc vào việc ăn uống. Thực phẩm là yếu tố cần thiết nhất đối với con người (chúng sanh), vì thế nó đã trở thành một yếu tố không thể thiếu trong các nhu cầu căn bản của con người như là cơm ăn, áo mặc, chỗ ở và thuốc men. Nhờ thực phẩm mà chúng ta mới có được dưỡng chất cần thiết để duy trì sự sống. Trong Phật giáo từ “Āhāra” là thuật ngữ dùng để nói đến “thực phẩm”: tuy nhiên từ Āhāra này lại được dùng theo ý nghĩa rộng hơn trong đạo Phật như là năng lượng để nuôi dưỡng tất cả các cấp độ, vật chất, sinh thái, ý chí và trí tuệ. Từ cấp độ vật chất, từ Āhāra chủ yếu chỉ cho thực phẩm có thể thọ dụng được (kabaliṅkāra āhāra) và thuật ngữ “Ojā” được giới thiệu trong Abhidhamma (Thắng pháp) là để chỉ cho sự hiệu quả về mặt dinh dưỡng của nó.
Trong nhiều nghiên cứu, khái niệm Āhāra (thực phẩm) đã được bàn luận theo nghĩa rộng trong các cấp độ về thực phẩm vật chất và thực phẩm tinh thần, đặc biệt là trong việc đem lại lợi ích cho giới tu sĩ được thúc đẩy bởi động cơ tu tập. Trong nhiều lời dạy của Đức Phật, sự chú trọng hướng nhiều hơn về các thói quen ăn uống của các thành viên trong tăng đoàn. Điều này không nên cho rằng Đức Phật đã lựa chọn chư tăng để áp dụng những lời dạy của Ngài về thói quen ăn uống. Trọng tâm đó là hướng đến chư tăng bởi những giáo pháp của Ngài chủ yếu giảng dạy cho họ, chọn họ làm các mô hình tốt nhất và kiểm soát mô hình của cuộc sống. Vì thế, trong rất nhiều chỗ, Đức Phật đã ủng hộ giáo pháp này trong một giáo số bài pháp quan trọng liên quan đến việc chọn lựa thực phẩm. Đi vào chi tiết về việc ăn uống, Đức Phật dạy chúng ta không nên thỏa mãn cái bao tử của mình bằng việc tối đa hóa thức ăn, mà phải dành những chỗ trống để còn phải uống nước, một khoảng trống cần để dung chứa và tiêu hóa bốn hoặc năm miếng thức ăn loại cứng.[1] Ngoài những chỉ dẫn này, lời dạy tốt nhất là lời khuyến hóa chư tăng không ăn chiều hoặc là dạy chỉ ăn một ngày một bữa. Trong kinh Ví dụ cái cưa (Kakacūpama Sutta) thuộc Trung Bộ Kinh (Majjhimanikāya), Đức Phật cho biết rằng Ngài chỉ ăn một ngày một bữa (Ekāsanabhojanaṁ), do vậy mà Ngài cảm thấy có được sức khỏe tốt, có sức mạnh, sống an lạc và không ốm đau.[2]
Chủ ý của bài viết này là tìm hiểu xem có phải lời huấn thị này có duy trì sức khỏe toàn cầu, giảm bớt việc tiêu thụ quá mức lượng thực phẩm có thể áp dụng một cách toàn cầu hay không. Cũng theo các hướng dẫn y khoa, chúng ta cần phải giảm bớt cân nặng, kiểm soát thực phẩm và dinh dưỡng. Nếu mọi người làm theo giải pháp này thì sẽ đưa đến việc cân bằng mức tiêu thụ thực phẩm của người dân trên thế giới và sẽ giúp bảo vệ tiêu chuẩn y tế trên thế giới cùng với việc gia tăng thặng dư thực phẩm và tiêu chuẩn kinh tế sẽ giúp giảm thiểu đói nghèo.
Phương diện quan trọng nhất của việc tiêu thụ thực phẩm tiết chế được Đức Phật nói đến là Ngài ý thức rõ về việc ít đau bệnh, sức khỏe tốt, cơ thể nhẹ nhàng, có sức mạnh, và cơ thể thoải mái. Bởi 5 cách diễn đạt này giải thích cho lối sống vô cùng thoải mái có thể đạt được bằng hệ thống ăn uống tiết chế. Những ai quen với những thuật ngữ Pali có thể sẽ hiểu được dễ dàng và trọn vẹn sự bày tỏ đầy mạnh mẽ của Đức Phật về lợi ích của việc tiêu dùng thực phẩm tiết chế. (ekāsana bhojanaṁ kho ahaṁ bhikkhave bhuñjamāno appābhādatañ ca sanjānāmi appātaṅkatañ ca lahuṭṭhānañ ca balañ ca phāsuvihārañ ca.)
Appābādha = ít đau yếu. Phật giáo giải thích cái cơ thể vật lí này là có nhiều bệnh tật. Đói là một chức năng cơ thể tự nhiên và sự đói này cũng đã được đề cập trong đạo Phật như là một căn bệnh to lớn nhất.[3] Vì thế, Appābādha có nghĩa là ngoài các vấn đề tự nhiên đó thì không có các tật bệnh nào khác.
Appātaṅka = ít bệnh tật. Có một số bệnh tật được tạo ra trong cơ thể con người do sự quấy nhiễu của dịch thể và túi mật. Việc ăn uống vừa phải cũng kiểm soát được những căn bệnh này.
Lahuṭṭhāna = Sự nhẹ nhàng của cơ thể. Cơ thể chúng ta không cảm thấy nặng nề khi không có bất kì ốm đau nào. Điều đó có nghĩa rằng chúng ta có thể kích hoạt cơ thể vật lí của chúng ta theo cách chúng ta muốn. Không có bất kì sự nặng nề hoặc là chức năng yếu kém nào. Đó là ý nghĩa về trạng thái nhẹ nhàng của cơ thể.
Balaṃ = Sức mạnh. Khi sức khỏe đang ở trạng thái tốt nhất lan tỏa trong ta thì chúng ta cảm thấy một sức mạnh tương tự như với tuổi còn rất trẻ. Cảm giác đó cũng diễn ra do bởi tình trạng sức khỏe tốt.
Phāsuvihāra = Sống thanh thản. Sống thanh thản có thể đạt được khi các chức năng của cơ thể được trôi chảy. Điều đó có nghĩa rằng không có bất kì sự phiền muộn nào liên quan đến cơ thể. Chỉ lúc đó con người mới có được cuộc sống nhẹ nhàng.
Kinh nghiệm rốt ráo của Đức Phật về việc ăn một ngày một bữa, Đức Phật bằng sự tự tin đã kêu gọi chư tăng cũng ăn một ngày một bữa và cũng cảm nhận được chính sự thoải mái mà Đức Phật trải nghiệm.
Ở đây đề cập đến “Một bữa ăn” (Ekāsanabhojanaṁ) một ngày. Cần phải được nói đến ở đây rằng điều quen thuộc đối với chư tăng là việc ăn trước giờ ngọ đã được đề cập ở đây như là một bữa. Nhưng thông thường, điều đó chỉ cho một bữa ăn một ngày. Trong trường hợp của nhiều nền văn hóa khác nhau và đối với người cư sĩ, họ có thể thích nghi nó thành bữa ăn tối miễn là họ chỉ ăn một ngày một bữa. Nhưng đối với chư tăng, ăn chiều đều bị ngăn cấm. Trong kinh Kἰṭāgiri sutta đã trực tiếp nói đến chư tăng là tránh không ăn tối.[4] Việc ăn chiều bị ngăn cấm là vì nó liên quan đến các vấn đề xã hội, các vấn đề thuộc về hành vi của chư tăng và các vấn đề thuộc về tinh thần.
Thật thú vị khi biết rằng làm thế nào mà Đức Phật xem thói quen chỉ ăn một ngày một bữa là rất hệ trọng khi liên hệ đến sự kiện trong kinh Kiṭāgiri Sutta, nơi mà, một vị tăng khi nói rằng “mặt dù lời dạy của Phật là ăn một ngày một bữa sẽ cung cấp một tình trạng sức khỏe tốt, tôi vẫn ăn nhiều lần, ngay cả vào buổi tối, tôi cũng cảm thấy cơ thể rất thoải mái”. Khi Phật nghe được điều này từ các vị tăng khác, Ngài đã cho gọi vị tăng đó đến và giảng cho một bài pháp dài để nói rằng nếu không nghiên cứu học hỏi, không tự kinh nghiệm tu tập, không có ai mà không có được kết quả tốt khi thực hiện lời dạy đó, ngoại trừ chân lí là Đức Phật chưa bày tỏ điều gì.[5] Khi tuyên bố như thế, Đức Phật đã khẳng định bản chất rốt ráo trong lời dạy của Ngài. Tình tiết đặc biệt này có thể được xem như là một bằng chứng rõ ràng về sự lợi ích mà chúng ta có thể đạt được bằng việc tiêu thụ thực phẩm tiết chế.
Hệ thống này được theo đuổi trong hầu hết các quốc gia có truyền thống Phật giáo Theravāda thịnh hành. Một số quốc gia có sửa đổi đôi chút hệ thống này cho phù hợp với nguồn thực phẩm dồi dào. Chẳng hạn tại Sri Lanka, ngay cả bữa ăn sáng cũng được làm có phần đơn giản bởi vì trong một số tỉnh thành, người dâng cúng mang cả bữa điểm tâm và ngọ thực đến chùa và cách thức mà họ mang đến thậm chí bữa điểm tâm cũng không phải đơn giản lắm. Trung tâm Phật giáo Amaravati ở Anh quốc được điều hành bởi một vị tăng Phật giáo Theravāda được đào tạo ở Thái Lan cũng chỉ có một bát cháo và một cốc trà cho buổi sáng, và bữa trưa mới là bữa ăn chính (ăn chay). Đó là tất cả những gì mãi cho đến sáng hôm sau.
Chủ ý của bài viết này là nhằm giới thiệu một phương cách đặc biệt nhằm giảm thiểu việc tiêu thụ thực phẩm cho xã hội ở một quy mô rộng lớn và tìm kiếm giải pháp để thích ứng với cuộc sống của người dân theo các khái niệm mới này. Ví dụ, hầu hết những người Châu Âu đều chọn bữa ăn tối làm bữa chính. Họ uống trà buổi sáng trước khi đi làm và sau một ngày làm việc cực nhọc, họ về nhà và ăn một bữa tối đầy đủ. Đó cũng là một bữa ăn một ngày. Điều này cũng được xem như là một cách thức góp phần cho việc tiêu thụ thực phẩm vừa phải.
Tiêu thụ thực phẩm quá mức
Vì mỗi chúng sanh đều phải phụ thuộc vào thực phẩm để sống, nên tự nhiên con người càng ham muốn để ăn cho càng nhiều càng tốt. Do đó, việc sản xuất ra càng nhiều thực phẩm càng phải được gia tăng trên toàn thế giới mỗi ngày để đáp ứng càng nhiều những nhu cầu đó. Trong những sản phẩm được tạo ra, thực phẩm là thứ hàng đầu. Khi cầu và cung tăng lên thì sẽ có sự cạnh tranh. Khi dân số thế giới tăng lên thì khả năng thiếu hụt thực phẩm là rất có thể. Khi thiếu hụt thức ăn càng tăng lên thì chỉ có người giàu mới có thể có đủ thực phẩm tốt. Tất cả các quốc gia phát triển đương nhiên mua thực phẩm từ những nước đang phát triển. Tất cả những thực phẩm chất lượng của những nước đang phát triển đều sẽ đem đến những nước phát triển. Vì thế, hầu như mọi người trong những nước đang phát triển sẽ tiêu thụ những sản phẩm thải ra từ những sản phẩm chất lượng mà họ tạo ra và xuất khẩu phần sản phẩm chất lượng sang các nước phát triển. Ví dụ rõ ràng nhất là ngành sản xuất trà ở Sri Lanka. Trà Sri Lanka là sản phẩm nổi tiếng trên thị trường thế giới. Do đó, bất kì người Sri Lanka nào cũng có thể uống trà Sri Lanka chất lượng nhất khi họ đi sang những nước phát triển và người dân tại Sri Lanka thì lại uống hầu như những gì nhà máy sản xuất trà thải ra và trà này được gọi là “trà bụi bặm”. Điều này có nghĩa rằng những nước kém phát triển bán sản phẩm chất lượng cho các nước phát triển để kiếm tiền.
Người dân trong các nước phát triển tiêu thụ càng nhiều thực phẩm vì họ có thể dễ dàng mua chúng. Khi họ có khuynh hướng mua càng nhiều thì một số thực phẩm sẽ phải thải đi. Một trong những ví dụ rõ nhất là tại Mỹ và Canada, trà có sẵn ở cả ba loại: Nhỏ, Trung Bình và Lớn. Khi ai đó gọi một tách trà, người đó phải nói rõ loại trà nào và ngay cả một cốc trà nhỏ cũng lớn hơn cả cốc trà mà chúng ta có thể mua ở một quốc gia châu Á. Rồi chúng ta có thể tưởng tượng cái kích cỡ của một cốc trà lớn. Khi ai đó lấy một cốc trà lớn, người đó không dễ dàng uống hết li trà đó mà phải để lại một lát sau mới có thể uống hết. Lúc này một phần trà phải phí phạm, hoặc là bỏ đi vì không thể uống hết và uống kịp. Ví dụ đó là để thấy rằng người dân của các quốc gia được gọi là phát triển này xài tiền như thế nào, cũng như thực phẩm đã bị bỏ đi như thế nào.
Khi mọi người mua thực phẩm thì sản phẩm thịt được ưu tiên nhất. Trong suốt vài thập kỉ qua, việc tiêu thụ thịt cũng đã gia tăng khủng khiếp trên toàn cầu. Trước đây thịt chỉ được tiêu thụ bởi người giàu có, giờ thì nó đã tăng lên trong mỗi bữa ăn của mọi người. Ăn một bữa ăn với thịt sẽ cho cái khái niệm là có một khẩu phần ăn sang trọng. Đó chính là lí do ngay cả với những người dù không nỗ lực nhiều lắm cũng cố gắng tăng khẩu vị thức ăn bằng thịt. Ngày nay, không chỉ những nước châu Âu mà ngay cả những nước Phật giáo châu Á nữa, chẳng hạn như Thái Lan, cũng đã tăng cường sản xuất thịt lên một mức độ tối đa. Không chỉ bán thịt mà còn là cách họ tạo ra vô số khổ đau cho các sinh linh vô tội có thể được nhìn thấy trong các chợ.
Yếu tố chi phí sản xuất thịt đối với các vấn đề môi trường
Mặc dầu việc sản xuất thịt đã tăng lên, giá của nó lại không giảm xuống. Đó là bản chất của sản phẩm thịt. Giá thịt sẽ tăng hàng ngày vì chi phí sản xuất tăng tự nhiên hàng ngày. Để tăng sản phẩm thịt, gia súc và thú vật phải được cho ăn nhiều ngũ cốc và rau xanh hơn. Rốt cuộc là một miếng thịt sẽ phải chi phí gấp vài lần so với kích cỡ của nó bởi vì thực phẩm tốt được trồng để cung cấp cho con người nhằm tăng cường sức khỏe lại được cung cấp cho các thú vật này nhằm gia tăng sản lượng thịt.
Harold A. Mooney, Giáo sư sinh vật học và một đồng nghiệp trẻ ở Viện Rừng Stanford về Môi trường cho biết rằng, “Đó là căn bản và thật chất của tất cả các loại thực phẩm.” Mooney nói rằng, “Chúng ta phải trả chi phí thật và điều đó sẽ tạo khác biệt rất lớn cho môi trường.” Bằng việc tuyên bố này, ông đề nghị phải xem xét yếu tố chi phí để sản xuất thịt và cũng để nói rằng “công nghệ thịt cũng có một tác động lớn lao về cảnh báo toàn cầu. Sản xuất gia súc giải thích cho 18% khí thải nhà kính toàn cầu, bao gồm 9% khí thải các-bon và 37% là khí thải mê-tan trên toàn cầu”.[6]
Livestock’s Longshadow- Các Vấn Đề Môi Trường Và Những Giải Pháp là một Báo cáo của Liệp Hiệp Quốc, phát hành bởi các Tổ chức Nông nghiệp và Thực phẩm của Liên Hiệp Quốc (FAO) ngày 29 tháng 11 năm 2006, đánh giá tác động đầy đủ của bộ phận gia súc về các vấn đề môi trường và cho biết ngày nay ngành công nghiệp gia súc này đã phân tích đầy đủ như là một thảm họa về môi trường trong Báo cáo Liên Hiệp Quốc này và nói về vấn nạn phá rừng, các vấn đề khí thải nhà kính, cũng như các vấn đề về môi trường. Xa hơn nữa là giải thích về tính nghiêm trọng của khí thải nhà kính khi nói rằng ngành công nghiệp gia súc phải chịu trách nhiệm cho 18% lượng khí thải nhà kính, một đóng góp lớn hơn cả lĩnh vực giao thông, bộ phận gia súc này là một trong hai hoặc ba đóng góp quan trọng nhất đối với các vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, trong mọi kích cỡ từ địa phương cho đến toàn cầu.[7]
Tiêu thụ quá mức tạo ra các vấn đề sức khỏe
Một thật tế đã được công nhận là tiêu thụ quá nhiều dinh dưỡng sẽ là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề về sức khỏe. Thực phẩm ngày nay trong hầu hết các nơi trên thế giới là nguyên nhân cho vấn đề sức khỏe đối với con người bởi vì giờ đây họ có khẩu phần ăn giàu dinh dưỡng hơn, không như những ngày tốt đẹp trước đây. Do đó ngày này, hầu hết người dân đều bị cảnh báo bởi bác sĩ khi họ đến 40 tuổi. Khi ai đó đạt đến 40 tuổi thì thông thường lời khuyên sẽ là kiểm tra huyết áp, cholesterol và mức độ tiểu đường. Các tiêu chuẩn này được xem như là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe. Thông thường khi lớn tuổi, mức độ mỡ trong cơ thể có khuynh hướng tăng lên và với mức độ mỡ đó, huyết áp và cholesterol cũng có khuynh hướng tăng lên.
Các vấn đề sức khỏe này thường xảy ra đối với những người không thường xuyên hoạt động thể chất. Đối với những người biết quan tâm đến các khả năng thể chất của họ và với những người làm theo các khuyến cáo y khoa, với những người không ăn nhiều thức ăn trong các khẩu phần ăn của họ sẽ không có gì phải lo lắng.
Ngày nay hệ thống thực phẩm đã thay đổi vì hầu hết thực phẩm hiện nay đều được mua từ các quán và hàng ăn. Những thực phẩm này vốn không được chuẩn bị kỹ lưỡng, mà chỉ là làm cho nó có nhiều hương vị hơn. Để cho chúng ngon hơn, thông thường thực phẩm này đều được chiên nấu bằng dầu và bổ sung nhiều loại hương vị. Thực phẩm dầu mỡ này thì không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là khi ăn chúng vào buổi sáng, và cũng sẽ không khôn ngoan khi tiêu thụ những thức ăn làm cho ngon miệng này.
Như chúng ta đã thảo luận trước đây, ăn thịt trong bữa ăn cũng có khuynh hướng gia tăng mức độ dinh dưỡng cao trong cơ thể. Một số người phải có thịt trong khẩu phần ăn để thưởng thức món ăn của họ. Cũng theo cách như vậy, có một câu chuyện trong kinh Bổn Sanh (Jataka) có tên là “Porisāda Yakkha” là tên gọi của một người mà không thể dừng việc ăn thịt. Ông từng là một vị vua nhưng vì ông ta thích ăn thịt người nên phải từ bỏ ngai vàng và đi vào rừng để sống và ở đó ông chỉ ăn thịt sống. Chi tiết nổi bậc ở đây là việc ăn thịt đã được xem là không đúng đắn kể cả trong ngày nay.
Khi mức độ dinh dưỡng gia tăng đối với thực phẩm thì yếu tố cân nặng của cơ thể cũng tăng lên. Nếu cân nặng tăng lên thì đó là khởi đầu cho các vấn đề sức khỏe trong cơ thể. Một trong những vấn đề ngày nay mà mọi người trải qua là vấn đề vượt quá cân nặng. Theo các tiêu chuẩn y tế, nên phải có một chừng mực cân nặng nào đó cho một người. Vấn đề quá cân cũng xảy ra đối với trẻ em, bởi vì cha mẹ chúng vì quá yêu thương đã cố gắng cho chúng ăn quá nhiều. Họ muốn con cái mình lớn càng nhanh càng tốt. Vì nhận thức sai lầm này của cha mẹ, những đứa trẻ nhỏ trở thành trẻ bự. Các bác sĩ thường cảnh báo các bậc cha mẹ là không nên hiểu rằng “Trẻ to lớn nghĩa là người nổi tiếng” (“big child means big man”) và tránh cho chúng ăn quá nhiều. Tuy nhiên một số cha mẹ không hiểu biết, không quan tâm đến những lời khuyên quý giá đó và khiến cho những đứa con của họ chịu khổ khi chúng lớn lên.
Những giải pháp có thể tốn kém hơn
Yếu tố hiển nhiên là khi người bệnh tăng lên trong một xã hội thì chính phủ đó phải gia tăng các thiết bị y tế. Tăng cường thiết bị y tế không phải là việc dễ dàng. Chỉ riêng bệnh viện thôi cũng không thể giải quyết được vấn đề. Bệnh viện cần đội ngũ y tế như Bác sĩ, Y tá, điều dưỡng, thiết bị y khoa và thuốc điều trị. Những thứ đó và đội ngũ y tế có kinh nghiệm chi phí nhiều hơn và sự phân bổ ngân sách riêng biệt phải được đưa ra bởi chính phủ. Ngoài chính phủ, người dân cũng phải có những tư thế tài chánh tốt để đáp ứng các vấn đề y tế đó khi họ cần đến nó.
Theo như bản chất của sự phát triển công nghệ trên thế giới, các dụng cụ và thuốc men mới và những người có kinh nghiệm mới cũng sẽ tăng lên theo thời gian và mọi thứ được đánh giá theo những cách thức tài chánh có sẵn. Do đó, không có gì là dễ dàng trừ khi rốt cuộc là chúng ta phải tự chăm sóc cho các vấn đề của chúng ta. Đây chính là nơi chúng ta có thể áp dụng chính cái thành ngữ tiếng Anh là “Phòng bệnh hơn là chữa bệnh” (Prevention is better than cure).
Ý thức
Để đối phó với tác dụng ngược lại của những vấn nạn này, một ý thức rất quan trọng đã được tạo ra trong xã hội, đó là ăn chay. Điều này liên quan đến một quan niệm rất lâu đời của con người vì nó có một sự hỗ trợ mang tính tôn giáo. Đây là phương pháp chỉ sử dụng thực vật, lá, rễ và thảo mộc. Đây chính là quan niệm đúng đắn của con người khi chỉ sử dụng rau cũ quả làm thức ăn vì hầu hết những người đó không hiểu đời sống của con người phụ thuộc chủ yếu vào các loài thảo mộc. Thực phẩm tốt nhất thì không phải là thịt mà là rau quả vì nó hàm chứa tất cả những dưỡng chất mà chúng ta cần để duy trì sự sống. Các loại thảo mộc lấy tất cả những thành phần dinh dưỡng cần thiết từ đất, ánh sáng mặt trời và từ nước mưa. Khi chúng ta ăn những thảo mộc này, cơ thể chúng ta sẽ hấp thụ những dưỡng chất cần thiết chỉ để duy trì sự sống và tất cả những phần còn lại đều bị loại bỏ đi. Đây là chức năng đáng chú ý của cơ thể vật lí chúng ta, và đặc điểm nổi bậc khác của thiên nhiên là mỗi loài thực vật là mỗi loại thảo mộc trị bệnh. Điều đó đã được kiểm chứng bởi Jἰvaka bằng chính vị thầy thuốc cho chính mình trong bản chú giải kinh Pali.[8] Sau khi hoàn thành khóa học chữa bệnh của mình, ông ta được gửi đi để mang về một cái cây mà không trở thành thuốc và ông đã không mang về được bất kì cây nào mà không phải là thuốc và chính nó là bằng chứng cho sự hoàn thành tốt đẹp của ông về khóa học chữa bệnh.
Có một chuỗi thực phẩm trên thế giới để duy trì sự sống. Mỗi sinh vật không rõ làm sao đã chọn thức ăn xanh để sinh sống. Trong thế giới động vật, có một số động vật sống dựa vào các loài thảo mộc và một số động vật thì ăn thịt. Theo chuỗi thực phẩm hiện hữu này, các động vật ăn thịt tìm kiếm thức ăn tươi sống, ăn các động vật mà chúng chỉ ăn lá xanh. Đó là lí do tại sao cọp luôn săn mồi là bò và nai, cáo săn thỏ và rắn cũng ăn những sinh vật nhỏ mà chúng chỉ ăn cây cỏ. Con người là những sinh vật vừa ăn cả thực vật và động vật, nhưng con người cũng có thể sống mà không gặp khó khăn gì khi chỉ với thực vật. Một số gia đình ăn chay được đưa lên truyền hình ở Anh quốc là thuộc thế hệ thứ tư của những người ăn chay hoàn toàn. Họ hoàn toàn bình thường như những người khác, và đôi khi còn khỏe mạnh hơn cả những người ăn thịt.
Giáo sư nghỉ hưu danh tiếng Vini Vitharana,[9] Giám đốc tư vấn xuất bản, Quỹ văn hóa trung ương, tại Sri Lanka, năm nay đã 85 tuổi, là một người ăn chay trường từ khi còn rất trẻ, vẫn có được sức khỏe tốt, có lần đã nói trên truyền hình là ông đã từng chơi cricket và bóng chuyền như những thanh niên khác và không có sự khác biệt vì ông là người ăn chay.
Những nhà bảo về môi trường thiên nhiên
Có một số đoàn thể khuyến hóa trồng cây và gia tăng các hoạt động nông nghiệp trên khắp thế giới, bởi vì con người đang tham gia vào các hoạt động phá hoại rừng. Hầu hết những con người này đều phát triển các hoạt động chăn nuôi gia súc nên có khuynh hướng tham gia vào việc phá rừng, và đó chính là lí do mà trong một số quốc gia châu Âu không thể nhìn thấy rừng, trong những nước này chỉ có thể nhìn thấy những thảm cỏ. Trong những thảm cỏ, bò và cừu của họ được nuôi dưỡng. Cần phải thấy rằng họ cũng cần rừng để cân bằng sinh thái, và thời gian qua họ là những người đã đứng ra để hình thành những tổ chức bảo vệ môi trường thiên nhiên và các Hiệp hội xanh. Quan trọng là Tổ chức Liên Hiệp Quốc cũng đã tham gia vào vấn đề này và tích cực dấn thân vào phát triển các hoạt động bảo vệ liên quan đến tiêu chuẩn đúng đắn về cây trồng, động vật, nông nghiệp và sinh thái của nhiều cộng đồng khác nhau trên thế giới.
Ý thức là nơi sự hướng dẫn hướng đến
Toàn bộ những chi tiết này là nói về ý thức của con người trong các vấn đề mà họ đã đối mặt. Tất cả những nhà giáo dục, nhà khoa học, nhà công tác xã hội và những đảng phái quan tâm khác đều phải cùng nhau xúc tiến để làm điều gì đó nhằm thay đổi hệ thống và họ đã bắt đầu để làm điều gì đó nhưng vẫn chưa có được sự tham gia của mọi người trong những chương trình có giá trị này.
Sản phẩm từ đậu nành là khởi đầu rất quan trọng
Để thay đổi hệ thống thực phẩm với đầy đủ dinh dưỡng và sản phẩm đậu nành ít đắt đỏ là sự lựa chọn có giá trị đã được xúc tiến nhưng vẫn chưa đủ độ phổ biến. Điều khó khăn đối với thực phẩm là cái yếu tố làm thỏa mãn cảm giác của chúng ta, đặc biệt là cái lưỡi của chúng ta. Mọi người thích ăn thịt là vì cái khẩu vị của họ. Sản phẩm từ đầu nành thì vẫn đang cố gắng để đem lại mức độ tương tự như với thịt. Một loại thử nghiệm đã trải qua là thịt gà làm bằng đậu nành, thịt bò làm bằng đậu nành và cá bằng đậu nành. Một ngày nào đó mọi người sẽ khó để nhận ra sự khác nhau của chúng. Lúc đó sẽ là thành công.
Giáo dục mọi người tiêu thụ thực phẩm tiết chế
Trong toàn bộ giải thích này, chúng ta đã khám phá tất cả những ngỏ ngách mà chúng ta chi tiêu và những chi phí này là không thể tránh khỏi. Những vấn đề này chúng ta tự tạo ra và chúng sẽ đến với cấu trúc hành vi của chúng ta chủ yếu vì hệ thống thực phẩm của chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta không thể ngừng ăn uống hoàn toàn, mà chúng ta có thể thay đổi khối lượng thực phẩm mà chúng ta ăn. Nếu chúng ta biết chúng ta bị bệnh và để chữa trị, chúng ta phải uống thuốc, với thuốc chúng ta cũng phải kiểm soát hành vi của mình nữa mà không phải là ăn một số thức ăn nào đó và vân vân. Tất cả những điều này chúng ta phải theo đuổi nhằm mục đích phục vụ cho cách sống an lạc của chúng ta. Cũng tương tự như thế, Harold A. Mooney đã nói rằng “mọi người sẽ không chấm dứt việc ăn thịt…một giải pháp có thể là làm cho mọi người trong những nước phát triển là bớt ăn thịt lại”. Với tư cách là một nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này, ông đã đề cập đến cách thức để chúng ta có thể giáo dục mọi người và hơn thế nữa ông cũng nói rằng “Tôi luôn luôn hy vọng rằng khi mọi người có hiểu biết hơn, họ sẽ thay đổi hành vi của họ. Nếu họ được trang bị nhiều hiểu biết hơn thì chính họ sẽ có sự lựa chọn để giúp xây dựng một thế giới bền vững hơn, họ sẽ có những sự lựa chọn tốt hơn.”[10] Đây là gợi ý rất tốt của Giáo sư Harold A.Mooney và ông đảm bảo mọi người có thể giáo dục để tham gia vào những hoạt động phát triển. Nếu nó có thể làm được, tại sao chúng ta không thể giới thiệu cái tư tưởng rất quan trọng này trong việc tiết chế ăn uống cho mọi người và gây sự chú ý đặc biệt của họ để thực hiện việc ăn một ngày một bữa. Bằng cách đó mọi người có thể có được một cuộc sống rất lành mạnh bằng việc để dành tiền cũng như có thể cống hiến việc làm thiện nguyện của mình cho những người không thể tìm kiếm đủ miếng ăn. Khi những điều này được hoàn thành trên phương diện toàn cầu, thế giới này sẽ là một thế giới tốt đẹp cho cuộc sống hạnh phúc của mọi người, bởi vì họ khỏe mạnh và họ có đủ vị thế kinh tế để giúp đỡ những người khác cũng có một cuộc sống hạnh phúc trên thế gian này.
Trong nhiều nghiên cứu, khái niệm Āhāra (thực phẩm) đã được bàn luận theo nghĩa rộng trong các cấp độ về thực phẩm vật chất và thực phẩm tinh thần, đặc biệt là trong việc đem lại lợi ích cho giới tu sĩ được thúc đẩy bởi động cơ tu tập. Trong nhiều lời dạy của Đức Phật, sự chú trọng hướng nhiều hơn về các thói quen ăn uống của các thành viên trong tăng đoàn. Điều này không nên cho rằng Đức Phật đã lựa chọn chư tăng để áp dụng những lời dạy của Ngài về thói quen ăn uống. Trọng tâm đó là hướng đến chư tăng bởi những giáo pháp của Ngài chủ yếu giảng dạy cho họ, chọn họ làm các mô hình tốt nhất và kiểm soát mô hình của cuộc sống. Vì thế, trong rất nhiều chỗ, Đức Phật đã ủng hộ giáo pháp này trong một giáo số bài pháp quan trọng liên quan đến việc chọn lựa thực phẩm. Đi vào chi tiết về việc ăn uống, Đức Phật dạy chúng ta không nên thỏa mãn cái bao tử của mình bằng việc tối đa hóa thức ăn, mà phải dành những chỗ trống để còn phải uống nước, một khoảng trống cần để dung chứa và tiêu hóa bốn hoặc năm miếng thức ăn loại cứng.[1] Ngoài những chỉ dẫn này, lời dạy tốt nhất là lời khuyến hóa chư tăng không ăn chiều hoặc là dạy chỉ ăn một ngày một bữa. Trong kinh Ví dụ cái cưa (Kakacūpama Sutta) thuộc Trung Bộ Kinh (Majjhimanikāya), Đức Phật cho biết rằng Ngài chỉ ăn một ngày một bữa (Ekāsanabhojanaṁ), do vậy mà Ngài cảm thấy có được sức khỏe tốt, có sức mạnh, sống an lạc và không ốm đau.[2]
Chủ ý của bài viết này là tìm hiểu xem có phải lời huấn thị này có duy trì sức khỏe toàn cầu, giảm bớt việc tiêu thụ quá mức lượng thực phẩm có thể áp dụng một cách toàn cầu hay không. Cũng theo các hướng dẫn y khoa, chúng ta cần phải giảm bớt cân nặng, kiểm soát thực phẩm và dinh dưỡng. Nếu mọi người làm theo giải pháp này thì sẽ đưa đến việc cân bằng mức tiêu thụ thực phẩm của người dân trên thế giới và sẽ giúp bảo vệ tiêu chuẩn y tế trên thế giới cùng với việc gia tăng thặng dư thực phẩm và tiêu chuẩn kinh tế sẽ giúp giảm thiểu đói nghèo.
Phương diện quan trọng nhất của việc tiêu thụ thực phẩm tiết chế được Đức Phật nói đến là Ngài ý thức rõ về việc ít đau bệnh, sức khỏe tốt, cơ thể nhẹ nhàng, có sức mạnh, và cơ thể thoải mái. Bởi 5 cách diễn đạt này giải thích cho lối sống vô cùng thoải mái có thể đạt được bằng hệ thống ăn uống tiết chế. Những ai quen với những thuật ngữ Pali có thể sẽ hiểu được dễ dàng và trọn vẹn sự bày tỏ đầy mạnh mẽ của Đức Phật về lợi ích của việc tiêu dùng thực phẩm tiết chế. (ekāsana bhojanaṁ kho ahaṁ bhikkhave bhuñjamāno appābhādatañ ca sanjānāmi appātaṅkatañ ca lahuṭṭhānañ ca balañ ca phāsuvihārañ ca.)
Appābādha = ít đau yếu. Phật giáo giải thích cái cơ thể vật lí này là có nhiều bệnh tật. Đói là một chức năng cơ thể tự nhiên và sự đói này cũng đã được đề cập trong đạo Phật như là một căn bệnh to lớn nhất.[3] Vì thế, Appābādha có nghĩa là ngoài các vấn đề tự nhiên đó thì không có các tật bệnh nào khác.
Appātaṅka = ít bệnh tật. Có một số bệnh tật được tạo ra trong cơ thể con người do sự quấy nhiễu của dịch thể và túi mật. Việc ăn uống vừa phải cũng kiểm soát được những căn bệnh này.
Lahuṭṭhāna = Sự nhẹ nhàng của cơ thể. Cơ thể chúng ta không cảm thấy nặng nề khi không có bất kì ốm đau nào. Điều đó có nghĩa rằng chúng ta có thể kích hoạt cơ thể vật lí của chúng ta theo cách chúng ta muốn. Không có bất kì sự nặng nề hoặc là chức năng yếu kém nào. Đó là ý nghĩa về trạng thái nhẹ nhàng của cơ thể.
Balaṃ = Sức mạnh. Khi sức khỏe đang ở trạng thái tốt nhất lan tỏa trong ta thì chúng ta cảm thấy một sức mạnh tương tự như với tuổi còn rất trẻ. Cảm giác đó cũng diễn ra do bởi tình trạng sức khỏe tốt.
Phāsuvihāra = Sống thanh thản. Sống thanh thản có thể đạt được khi các chức năng của cơ thể được trôi chảy. Điều đó có nghĩa rằng không có bất kì sự phiền muộn nào liên quan đến cơ thể. Chỉ lúc đó con người mới có được cuộc sống nhẹ nhàng.
Kinh nghiệm rốt ráo của Đức Phật về việc ăn một ngày một bữa, Đức Phật bằng sự tự tin đã kêu gọi chư tăng cũng ăn một ngày một bữa và cũng cảm nhận được chính sự thoải mái mà Đức Phật trải nghiệm.
Ở đây đề cập đến “Một bữa ăn” (Ekāsanabhojanaṁ) một ngày. Cần phải được nói đến ở đây rằng điều quen thuộc đối với chư tăng là việc ăn trước giờ ngọ đã được đề cập ở đây như là một bữa. Nhưng thông thường, điều đó chỉ cho một bữa ăn một ngày. Trong trường hợp của nhiều nền văn hóa khác nhau và đối với người cư sĩ, họ có thể thích nghi nó thành bữa ăn tối miễn là họ chỉ ăn một ngày một bữa. Nhưng đối với chư tăng, ăn chiều đều bị ngăn cấm. Trong kinh Kἰṭāgiri sutta đã trực tiếp nói đến chư tăng là tránh không ăn tối.[4] Việc ăn chiều bị ngăn cấm là vì nó liên quan đến các vấn đề xã hội, các vấn đề thuộc về hành vi của chư tăng và các vấn đề thuộc về tinh thần.
Thật thú vị khi biết rằng làm thế nào mà Đức Phật xem thói quen chỉ ăn một ngày một bữa là rất hệ trọng khi liên hệ đến sự kiện trong kinh Kiṭāgiri Sutta, nơi mà, một vị tăng khi nói rằng “mặt dù lời dạy của Phật là ăn một ngày một bữa sẽ cung cấp một tình trạng sức khỏe tốt, tôi vẫn ăn nhiều lần, ngay cả vào buổi tối, tôi cũng cảm thấy cơ thể rất thoải mái”. Khi Phật nghe được điều này từ các vị tăng khác, Ngài đã cho gọi vị tăng đó đến và giảng cho một bài pháp dài để nói rằng nếu không nghiên cứu học hỏi, không tự kinh nghiệm tu tập, không có ai mà không có được kết quả tốt khi thực hiện lời dạy đó, ngoại trừ chân lí là Đức Phật chưa bày tỏ điều gì.[5] Khi tuyên bố như thế, Đức Phật đã khẳng định bản chất rốt ráo trong lời dạy của Ngài. Tình tiết đặc biệt này có thể được xem như là một bằng chứng rõ ràng về sự lợi ích mà chúng ta có thể đạt được bằng việc tiêu thụ thực phẩm tiết chế.
Hệ thống này được theo đuổi trong hầu hết các quốc gia có truyền thống Phật giáo Theravāda thịnh hành. Một số quốc gia có sửa đổi đôi chút hệ thống này cho phù hợp với nguồn thực phẩm dồi dào. Chẳng hạn tại Sri Lanka, ngay cả bữa ăn sáng cũng được làm có phần đơn giản bởi vì trong một số tỉnh thành, người dâng cúng mang cả bữa điểm tâm và ngọ thực đến chùa và cách thức mà họ mang đến thậm chí bữa điểm tâm cũng không phải đơn giản lắm. Trung tâm Phật giáo Amaravati ở Anh quốc được điều hành bởi một vị tăng Phật giáo Theravāda được đào tạo ở Thái Lan cũng chỉ có một bát cháo và một cốc trà cho buổi sáng, và bữa trưa mới là bữa ăn chính (ăn chay). Đó là tất cả những gì mãi cho đến sáng hôm sau.
Chủ ý của bài viết này là nhằm giới thiệu một phương cách đặc biệt nhằm giảm thiểu việc tiêu thụ thực phẩm cho xã hội ở một quy mô rộng lớn và tìm kiếm giải pháp để thích ứng với cuộc sống của người dân theo các khái niệm mới này. Ví dụ, hầu hết những người Châu Âu đều chọn bữa ăn tối làm bữa chính. Họ uống trà buổi sáng trước khi đi làm và sau một ngày làm việc cực nhọc, họ về nhà và ăn một bữa tối đầy đủ. Đó cũng là một bữa ăn một ngày. Điều này cũng được xem như là một cách thức góp phần cho việc tiêu thụ thực phẩm vừa phải.
Tiêu thụ thực phẩm quá mức
Vì mỗi chúng sanh đều phải phụ thuộc vào thực phẩm để sống, nên tự nhiên con người càng ham muốn để ăn cho càng nhiều càng tốt. Do đó, việc sản xuất ra càng nhiều thực phẩm càng phải được gia tăng trên toàn thế giới mỗi ngày để đáp ứng càng nhiều những nhu cầu đó. Trong những sản phẩm được tạo ra, thực phẩm là thứ hàng đầu. Khi cầu và cung tăng lên thì sẽ có sự cạnh tranh. Khi dân số thế giới tăng lên thì khả năng thiếu hụt thực phẩm là rất có thể. Khi thiếu hụt thức ăn càng tăng lên thì chỉ có người giàu mới có thể có đủ thực phẩm tốt. Tất cả các quốc gia phát triển đương nhiên mua thực phẩm từ những nước đang phát triển. Tất cả những thực phẩm chất lượng của những nước đang phát triển đều sẽ đem đến những nước phát triển. Vì thế, hầu như mọi người trong những nước đang phát triển sẽ tiêu thụ những sản phẩm thải ra từ những sản phẩm chất lượng mà họ tạo ra và xuất khẩu phần sản phẩm chất lượng sang các nước phát triển. Ví dụ rõ ràng nhất là ngành sản xuất trà ở Sri Lanka. Trà Sri Lanka là sản phẩm nổi tiếng trên thị trường thế giới. Do đó, bất kì người Sri Lanka nào cũng có thể uống trà Sri Lanka chất lượng nhất khi họ đi sang những nước phát triển và người dân tại Sri Lanka thì lại uống hầu như những gì nhà máy sản xuất trà thải ra và trà này được gọi là “trà bụi bặm”. Điều này có nghĩa rằng những nước kém phát triển bán sản phẩm chất lượng cho các nước phát triển để kiếm tiền.
Người dân trong các nước phát triển tiêu thụ càng nhiều thực phẩm vì họ có thể dễ dàng mua chúng. Khi họ có khuynh hướng mua càng nhiều thì một số thực phẩm sẽ phải thải đi. Một trong những ví dụ rõ nhất là tại Mỹ và Canada, trà có sẵn ở cả ba loại: Nhỏ, Trung Bình và Lớn. Khi ai đó gọi một tách trà, người đó phải nói rõ loại trà nào và ngay cả một cốc trà nhỏ cũng lớn hơn cả cốc trà mà chúng ta có thể mua ở một quốc gia châu Á. Rồi chúng ta có thể tưởng tượng cái kích cỡ của một cốc trà lớn. Khi ai đó lấy một cốc trà lớn, người đó không dễ dàng uống hết li trà đó mà phải để lại một lát sau mới có thể uống hết. Lúc này một phần trà phải phí phạm, hoặc là bỏ đi vì không thể uống hết và uống kịp. Ví dụ đó là để thấy rằng người dân của các quốc gia được gọi là phát triển này xài tiền như thế nào, cũng như thực phẩm đã bị bỏ đi như thế nào.
Khi mọi người mua thực phẩm thì sản phẩm thịt được ưu tiên nhất. Trong suốt vài thập kỉ qua, việc tiêu thụ thịt cũng đã gia tăng khủng khiếp trên toàn cầu. Trước đây thịt chỉ được tiêu thụ bởi người giàu có, giờ thì nó đã tăng lên trong mỗi bữa ăn của mọi người. Ăn một bữa ăn với thịt sẽ cho cái khái niệm là có một khẩu phần ăn sang trọng. Đó chính là lí do ngay cả với những người dù không nỗ lực nhiều lắm cũng cố gắng tăng khẩu vị thức ăn bằng thịt. Ngày nay, không chỉ những nước châu Âu mà ngay cả những nước Phật giáo châu Á nữa, chẳng hạn như Thái Lan, cũng đã tăng cường sản xuất thịt lên một mức độ tối đa. Không chỉ bán thịt mà còn là cách họ tạo ra vô số khổ đau cho các sinh linh vô tội có thể được nhìn thấy trong các chợ.
Yếu tố chi phí sản xuất thịt đối với các vấn đề môi trường
Mặc dầu việc sản xuất thịt đã tăng lên, giá của nó lại không giảm xuống. Đó là bản chất của sản phẩm thịt. Giá thịt sẽ tăng hàng ngày vì chi phí sản xuất tăng tự nhiên hàng ngày. Để tăng sản phẩm thịt, gia súc và thú vật phải được cho ăn nhiều ngũ cốc và rau xanh hơn. Rốt cuộc là một miếng thịt sẽ phải chi phí gấp vài lần so với kích cỡ của nó bởi vì thực phẩm tốt được trồng để cung cấp cho con người nhằm tăng cường sức khỏe lại được cung cấp cho các thú vật này nhằm gia tăng sản lượng thịt.
Harold A. Mooney, Giáo sư sinh vật học và một đồng nghiệp trẻ ở Viện Rừng Stanford về Môi trường cho biết rằng, “Đó là căn bản và thật chất của tất cả các loại thực phẩm.” Mooney nói rằng, “Chúng ta phải trả chi phí thật và điều đó sẽ tạo khác biệt rất lớn cho môi trường.” Bằng việc tuyên bố này, ông đề nghị phải xem xét yếu tố chi phí để sản xuất thịt và cũng để nói rằng “công nghệ thịt cũng có một tác động lớn lao về cảnh báo toàn cầu. Sản xuất gia súc giải thích cho 18% khí thải nhà kính toàn cầu, bao gồm 9% khí thải các-bon và 37% là khí thải mê-tan trên toàn cầu”.[6]
Livestock’s Longshadow- Các Vấn Đề Môi Trường Và Những Giải Pháp là một Báo cáo của Liệp Hiệp Quốc, phát hành bởi các Tổ chức Nông nghiệp và Thực phẩm của Liên Hiệp Quốc (FAO) ngày 29 tháng 11 năm 2006, đánh giá tác động đầy đủ của bộ phận gia súc về các vấn đề môi trường và cho biết ngày nay ngành công nghiệp gia súc này đã phân tích đầy đủ như là một thảm họa về môi trường trong Báo cáo Liên Hiệp Quốc này và nói về vấn nạn phá rừng, các vấn đề khí thải nhà kính, cũng như các vấn đề về môi trường. Xa hơn nữa là giải thích về tính nghiêm trọng của khí thải nhà kính khi nói rằng ngành công nghiệp gia súc phải chịu trách nhiệm cho 18% lượng khí thải nhà kính, một đóng góp lớn hơn cả lĩnh vực giao thông, bộ phận gia súc này là một trong hai hoặc ba đóng góp quan trọng nhất đối với các vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, trong mọi kích cỡ từ địa phương cho đến toàn cầu.[7]
Tiêu thụ quá mức tạo ra các vấn đề sức khỏe
Một thật tế đã được công nhận là tiêu thụ quá nhiều dinh dưỡng sẽ là nguyên nhân dẫn đến các vấn đề về sức khỏe. Thực phẩm ngày nay trong hầu hết các nơi trên thế giới là nguyên nhân cho vấn đề sức khỏe đối với con người bởi vì giờ đây họ có khẩu phần ăn giàu dinh dưỡng hơn, không như những ngày tốt đẹp trước đây. Do đó ngày này, hầu hết người dân đều bị cảnh báo bởi bác sĩ khi họ đến 40 tuổi. Khi ai đó đạt đến 40 tuổi thì thông thường lời khuyên sẽ là kiểm tra huyết áp, cholesterol và mức độ tiểu đường. Các tiêu chuẩn này được xem như là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe. Thông thường khi lớn tuổi, mức độ mỡ trong cơ thể có khuynh hướng tăng lên và với mức độ mỡ đó, huyết áp và cholesterol cũng có khuynh hướng tăng lên.
Các vấn đề sức khỏe này thường xảy ra đối với những người không thường xuyên hoạt động thể chất. Đối với những người biết quan tâm đến các khả năng thể chất của họ và với những người làm theo các khuyến cáo y khoa, với những người không ăn nhiều thức ăn trong các khẩu phần ăn của họ sẽ không có gì phải lo lắng.
Ngày nay hệ thống thực phẩm đã thay đổi vì hầu hết thực phẩm hiện nay đều được mua từ các quán và hàng ăn. Những thực phẩm này vốn không được chuẩn bị kỹ lưỡng, mà chỉ là làm cho nó có nhiều hương vị hơn. Để cho chúng ngon hơn, thông thường thực phẩm này đều được chiên nấu bằng dầu và bổ sung nhiều loại hương vị. Thực phẩm dầu mỡ này thì không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là khi ăn chúng vào buổi sáng, và cũng sẽ không khôn ngoan khi tiêu thụ những thức ăn làm cho ngon miệng này.
Như chúng ta đã thảo luận trước đây, ăn thịt trong bữa ăn cũng có khuynh hướng gia tăng mức độ dinh dưỡng cao trong cơ thể. Một số người phải có thịt trong khẩu phần ăn để thưởng thức món ăn của họ. Cũng theo cách như vậy, có một câu chuyện trong kinh Bổn Sanh (Jataka) có tên là “Porisāda Yakkha” là tên gọi của một người mà không thể dừng việc ăn thịt. Ông từng là một vị vua nhưng vì ông ta thích ăn thịt người nên phải từ bỏ ngai vàng và đi vào rừng để sống và ở đó ông chỉ ăn thịt sống. Chi tiết nổi bậc ở đây là việc ăn thịt đã được xem là không đúng đắn kể cả trong ngày nay.
Khi mức độ dinh dưỡng gia tăng đối với thực phẩm thì yếu tố cân nặng của cơ thể cũng tăng lên. Nếu cân nặng tăng lên thì đó là khởi đầu cho các vấn đề sức khỏe trong cơ thể. Một trong những vấn đề ngày nay mà mọi người trải qua là vấn đề vượt quá cân nặng. Theo các tiêu chuẩn y tế, nên phải có một chừng mực cân nặng nào đó cho một người. Vấn đề quá cân cũng xảy ra đối với trẻ em, bởi vì cha mẹ chúng vì quá yêu thương đã cố gắng cho chúng ăn quá nhiều. Họ muốn con cái mình lớn càng nhanh càng tốt. Vì nhận thức sai lầm này của cha mẹ, những đứa trẻ nhỏ trở thành trẻ bự. Các bác sĩ thường cảnh báo các bậc cha mẹ là không nên hiểu rằng “Trẻ to lớn nghĩa là người nổi tiếng” (“big child means big man”) và tránh cho chúng ăn quá nhiều. Tuy nhiên một số cha mẹ không hiểu biết, không quan tâm đến những lời khuyên quý giá đó và khiến cho những đứa con của họ chịu khổ khi chúng lớn lên.
Những giải pháp có thể tốn kém hơn
Yếu tố hiển nhiên là khi người bệnh tăng lên trong một xã hội thì chính phủ đó phải gia tăng các thiết bị y tế. Tăng cường thiết bị y tế không phải là việc dễ dàng. Chỉ riêng bệnh viện thôi cũng không thể giải quyết được vấn đề. Bệnh viện cần đội ngũ y tế như Bác sĩ, Y tá, điều dưỡng, thiết bị y khoa và thuốc điều trị. Những thứ đó và đội ngũ y tế có kinh nghiệm chi phí nhiều hơn và sự phân bổ ngân sách riêng biệt phải được đưa ra bởi chính phủ. Ngoài chính phủ, người dân cũng phải có những tư thế tài chánh tốt để đáp ứng các vấn đề y tế đó khi họ cần đến nó.
Theo như bản chất của sự phát triển công nghệ trên thế giới, các dụng cụ và thuốc men mới và những người có kinh nghiệm mới cũng sẽ tăng lên theo thời gian và mọi thứ được đánh giá theo những cách thức tài chánh có sẵn. Do đó, không có gì là dễ dàng trừ khi rốt cuộc là chúng ta phải tự chăm sóc cho các vấn đề của chúng ta. Đây chính là nơi chúng ta có thể áp dụng chính cái thành ngữ tiếng Anh là “Phòng bệnh hơn là chữa bệnh” (Prevention is better than cure).
Ý thức
Để đối phó với tác dụng ngược lại của những vấn nạn này, một ý thức rất quan trọng đã được tạo ra trong xã hội, đó là ăn chay. Điều này liên quan đến một quan niệm rất lâu đời của con người vì nó có một sự hỗ trợ mang tính tôn giáo. Đây là phương pháp chỉ sử dụng thực vật, lá, rễ và thảo mộc. Đây chính là quan niệm đúng đắn của con người khi chỉ sử dụng rau cũ quả làm thức ăn vì hầu hết những người đó không hiểu đời sống của con người phụ thuộc chủ yếu vào các loài thảo mộc. Thực phẩm tốt nhất thì không phải là thịt mà là rau quả vì nó hàm chứa tất cả những dưỡng chất mà chúng ta cần để duy trì sự sống. Các loại thảo mộc lấy tất cả những thành phần dinh dưỡng cần thiết từ đất, ánh sáng mặt trời và từ nước mưa. Khi chúng ta ăn những thảo mộc này, cơ thể chúng ta sẽ hấp thụ những dưỡng chất cần thiết chỉ để duy trì sự sống và tất cả những phần còn lại đều bị loại bỏ đi. Đây là chức năng đáng chú ý của cơ thể vật lí chúng ta, và đặc điểm nổi bậc khác của thiên nhiên là mỗi loài thực vật là mỗi loại thảo mộc trị bệnh. Điều đó đã được kiểm chứng bởi Jἰvaka bằng chính vị thầy thuốc cho chính mình trong bản chú giải kinh Pali.[8] Sau khi hoàn thành khóa học chữa bệnh của mình, ông ta được gửi đi để mang về một cái cây mà không trở thành thuốc và ông đã không mang về được bất kì cây nào mà không phải là thuốc và chính nó là bằng chứng cho sự hoàn thành tốt đẹp của ông về khóa học chữa bệnh.
Có một chuỗi thực phẩm trên thế giới để duy trì sự sống. Mỗi sinh vật không rõ làm sao đã chọn thức ăn xanh để sinh sống. Trong thế giới động vật, có một số động vật sống dựa vào các loài thảo mộc và một số động vật thì ăn thịt. Theo chuỗi thực phẩm hiện hữu này, các động vật ăn thịt tìm kiếm thức ăn tươi sống, ăn các động vật mà chúng chỉ ăn lá xanh. Đó là lí do tại sao cọp luôn săn mồi là bò và nai, cáo săn thỏ và rắn cũng ăn những sinh vật nhỏ mà chúng chỉ ăn cây cỏ. Con người là những sinh vật vừa ăn cả thực vật và động vật, nhưng con người cũng có thể sống mà không gặp khó khăn gì khi chỉ với thực vật. Một số gia đình ăn chay được đưa lên truyền hình ở Anh quốc là thuộc thế hệ thứ tư của những người ăn chay hoàn toàn. Họ hoàn toàn bình thường như những người khác, và đôi khi còn khỏe mạnh hơn cả những người ăn thịt.
Giáo sư nghỉ hưu danh tiếng Vini Vitharana,[9] Giám đốc tư vấn xuất bản, Quỹ văn hóa trung ương, tại Sri Lanka, năm nay đã 85 tuổi, là một người ăn chay trường từ khi còn rất trẻ, vẫn có được sức khỏe tốt, có lần đã nói trên truyền hình là ông đã từng chơi cricket và bóng chuyền như những thanh niên khác và không có sự khác biệt vì ông là người ăn chay.
Những nhà bảo về môi trường thiên nhiên
Có một số đoàn thể khuyến hóa trồng cây và gia tăng các hoạt động nông nghiệp trên khắp thế giới, bởi vì con người đang tham gia vào các hoạt động phá hoại rừng. Hầu hết những con người này đều phát triển các hoạt động chăn nuôi gia súc nên có khuynh hướng tham gia vào việc phá rừng, và đó chính là lí do mà trong một số quốc gia châu Âu không thể nhìn thấy rừng, trong những nước này chỉ có thể nhìn thấy những thảm cỏ. Trong những thảm cỏ, bò và cừu của họ được nuôi dưỡng. Cần phải thấy rằng họ cũng cần rừng để cân bằng sinh thái, và thời gian qua họ là những người đã đứng ra để hình thành những tổ chức bảo vệ môi trường thiên nhiên và các Hiệp hội xanh. Quan trọng là Tổ chức Liên Hiệp Quốc cũng đã tham gia vào vấn đề này và tích cực dấn thân vào phát triển các hoạt động bảo vệ liên quan đến tiêu chuẩn đúng đắn về cây trồng, động vật, nông nghiệp và sinh thái của nhiều cộng đồng khác nhau trên thế giới.
Ý thức là nơi sự hướng dẫn hướng đến
Toàn bộ những chi tiết này là nói về ý thức của con người trong các vấn đề mà họ đã đối mặt. Tất cả những nhà giáo dục, nhà khoa học, nhà công tác xã hội và những đảng phái quan tâm khác đều phải cùng nhau xúc tiến để làm điều gì đó nhằm thay đổi hệ thống và họ đã bắt đầu để làm điều gì đó nhưng vẫn chưa có được sự tham gia của mọi người trong những chương trình có giá trị này.
Sản phẩm từ đậu nành là khởi đầu rất quan trọng
Để thay đổi hệ thống thực phẩm với đầy đủ dinh dưỡng và sản phẩm đậu nành ít đắt đỏ là sự lựa chọn có giá trị đã được xúc tiến nhưng vẫn chưa đủ độ phổ biến. Điều khó khăn đối với thực phẩm là cái yếu tố làm thỏa mãn cảm giác của chúng ta, đặc biệt là cái lưỡi của chúng ta. Mọi người thích ăn thịt là vì cái khẩu vị của họ. Sản phẩm từ đầu nành thì vẫn đang cố gắng để đem lại mức độ tương tự như với thịt. Một loại thử nghiệm đã trải qua là thịt gà làm bằng đậu nành, thịt bò làm bằng đậu nành và cá bằng đậu nành. Một ngày nào đó mọi người sẽ khó để nhận ra sự khác nhau của chúng. Lúc đó sẽ là thành công.
Giáo dục mọi người tiêu thụ thực phẩm tiết chế
Trong toàn bộ giải thích này, chúng ta đã khám phá tất cả những ngỏ ngách mà chúng ta chi tiêu và những chi phí này là không thể tránh khỏi. Những vấn đề này chúng ta tự tạo ra và chúng sẽ đến với cấu trúc hành vi của chúng ta chủ yếu vì hệ thống thực phẩm của chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta không thể ngừng ăn uống hoàn toàn, mà chúng ta có thể thay đổi khối lượng thực phẩm mà chúng ta ăn. Nếu chúng ta biết chúng ta bị bệnh và để chữa trị, chúng ta phải uống thuốc, với thuốc chúng ta cũng phải kiểm soát hành vi của mình nữa mà không phải là ăn một số thức ăn nào đó và vân vân. Tất cả những điều này chúng ta phải theo đuổi nhằm mục đích phục vụ cho cách sống an lạc của chúng ta. Cũng tương tự như thế, Harold A. Mooney đã nói rằng “mọi người sẽ không chấm dứt việc ăn thịt…một giải pháp có thể là làm cho mọi người trong những nước phát triển là bớt ăn thịt lại”. Với tư cách là một nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này, ông đã đề cập đến cách thức để chúng ta có thể giáo dục mọi người và hơn thế nữa ông cũng nói rằng “Tôi luôn luôn hy vọng rằng khi mọi người có hiểu biết hơn, họ sẽ thay đổi hành vi của họ. Nếu họ được trang bị nhiều hiểu biết hơn thì chính họ sẽ có sự lựa chọn để giúp xây dựng một thế giới bền vững hơn, họ sẽ có những sự lựa chọn tốt hơn.”[10] Đây là gợi ý rất tốt của Giáo sư Harold A.Mooney và ông đảm bảo mọi người có thể giáo dục để tham gia vào những hoạt động phát triển. Nếu nó có thể làm được, tại sao chúng ta không thể giới thiệu cái tư tưởng rất quan trọng này trong việc tiết chế ăn uống cho mọi người và gây sự chú ý đặc biệt của họ để thực hiện việc ăn một ngày một bữa. Bằng cách đó mọi người có thể có được một cuộc sống rất lành mạnh bằng việc để dành tiền cũng như có thể cống hiến việc làm thiện nguyện của mình cho những người không thể tìm kiếm đủ miếng ăn. Khi những điều này được hoàn thành trên phương diện toàn cầu, thế giới này sẽ là một thế giới tốt đẹp cho cuộc sống hạnh phúc của mọi người, bởi vì họ khỏe mạnh và họ có đủ vị thế kinh tế để giúp đỡ những người khác cũng có một cuộc sống hạnh phúc trên thế gian này.
Thích Vạn Năng dịch
[1] “Cattaro pañca ālope abhutvā udakaṃ pive”-. Milndapañha.P.407
[2] Majjhimanikāya.I.124.
[3] Jighacchā paramā rogā. Dhammapada. 203 verse.
[4] M.I.473-76.
[5] M.I.475-76.
[6] Prof.Harold A.Mooney-Stanford Woods Institute for the Environment.
[7] En.wikipedia org/wiki/livestock’s long shadow.
[8] Aṅguttaranikāya Aṭṭhkathā.I.216.
[9] www.kadirgamatinstitute.lk/events/event-16052013/../prof.vini-bio...
[10] Prof.Harold A.Mooney- Stanford woods institute for the environment